Kategorie

Barbara Zadrożna CZYTAJ BIO AUTORA

Przeczytanie tego artykułu zajmie Ci: 5 min.

Rytuały stylu i współczesnego życia organizacyjnego

Rytuał można określić jednoznacznie jako uporządkowany element każdego działania społecznego. Charakterystyczny dla niego jest wyraźnie zaznaczony początek i koniec, który wyróżnia dane działanie spośród innych.

fontanna

Fotografia CC 2.0 Flickr.com, Autor: Milosz1

Spójny element lub technika podejmowania akcji są widoczne zarówno w formalnych kontaktach między przełożonymi a podwładnymi w pracy, ale także w stosunkach bliskich, tj. między członkami rodziny, kochankami lub grupą przyjaciół, ale i przypadkowymi osobami.

Rytuał stylu i statusu

Każda interakcja społeczna pociąga ze sobą pewien charakterystyczny sposób działania, któremu towarzyszą określone oznaki intencji, tożsamości, wyrażania siebie etc. Dla przykładu, ukłon lub powitanie świadczą o życzliwości, uznaniu, a garnitur dla przedsiębiorcy tłumaczy status społeczny, jednocześnie ułatwiając prowadzenie biznesów. Powtarzające się role, działania i zasady tworzą znaki, które określają bardziej lub mniej formalne związki, organizacje społeczne. Element rytuału to oznaka położenia, sprawowanej funkcji, co określają m.in. narzędzia, uniformy oraz maniery, styl osobisty czy chociażby sposób mówienia.

Rytualne zachowanie subkultury (przykłady)

Subkultura amerykańskich motocyklistów jest dość wyraźnie zarysowana w społeczeństwie, dlatego znakomicie ilustruje klasyczne ujęcie stylu. Jej ideały łączą się bezpośrednio z charakterystycznym ubiorem, kategoriami akceptacyjnymi i zachowaniem, co tworzy spójną jedność i jest odpowiednia dla komunikacji rytualnej. Optyczny i fizyczny ciężar butów motocyklisty Harleya-Davidsona jest analogiczny do wizualnej estetyki samego pojazdu. Nie bez znaczenia na świadomość samego kierowcy ma także położenie podnóżków, układ siedzenia czy sama prędkość poruszania się. Jazda w lekkim odchyleniu to sygnał przedstawiający indywidualność i wolność, a ruch i oparta na dystansach stopa to przejaw przemijalności i drogi, co jest zgodne również z ich kategoriami egzystencjalnymi. Motocykliści to także przykład na jedność użyteczności i metafor, które razem składają się na ich tożsamość, pewną symbolikę, a co za tym idzie także powtarzalność. Wdrożenie tych nurtów do życia codziennego można uznać już za przejaw rytualności. Zasadą jest, że latem, ci sami motocykliści zgodnie jeżdżą z nagim torsem, płóciennymi chustami na głowach, a za spodnie wybierają skórzane uniformy. Powszechnie rozpoznawalny styl oraz ogólnie pojęte „wrażenie” całego ubrania potwierdza tylko tę tezę.

Do podobnych wniosków można dojść, analizując dziedzinę mody jako takiej i szeroko rozumianego stylu życia. Zastosowanie pojęcia rytuału może mieć charakter przewrotny, tj. społecznego lub politycznego sprzeciwu, co w swoich badaniach zauważyli m.in. Jefferson oraz Hall i ich współpracownicy. Takie ujęcie pozwala na czytelne wyróżnienie różnych kultur młodzieżowych i badanie ich problemów.

Chociaż styl ubioru i sposób zachowania może mieć różne nasilenie, to zgodnie podkreślają pojęcie rytualności i są pomocne także przy analizie wcześniej wspomnianych przeze mnie grup amerykańskich motocyklistów. Grupy zagorzałych fanów muzyki hip-hop, techno, jazz lub jakiejkolwiek innej prezentują swój określony rodzaj zachowania, ale część socjologów uważa, że koncepcja rytuału w tym przypadku może się także załamać, ponieważ jest ściśle związana z napędzającym się stylem mody i całym jego przemysłem. Stąd pojęcie rytualności według niektórych socjologów ma bardzo wąskie zastosowanie w badaniach ubioru i stylu. Z drugiej strony pojawia się jednak koncepcja przytaczana przez Goffmana, tłumacząc, że cały styl to nadal spójna forma rytuału, pomimo narzucania przez rynek pewnych wartości. Każde konstruowanie działania, formy i powtarzających się elementów w życiu codziennym składa się na pojęcie rytualności.

Rytuały współczesnego życia organizacyjnego

Kategorie rytuału należy wyróżniać nie tylko wśród grup subkulturowych, ale także organizacji. Badania wykazywane przez specjalistów dowodzą, że jednostki gospodarcze nie wykazują się racjonalnością podczas agregowania danych, informacji, sporządzania raportów, a ich przetwarzanie przypomina  w pewnym stopniu rytuał. Prywatne przedsiębiorstwa nie interpretują materiałów w sposób należyty, zgodny z optymalnym kryterium. Wspólne panele dyskusyjne przypominają zatem jakieś „symboliczne cele”. Podobnie jest z całą strukturą organizacji pracy i stanowiskami. Nie sposób jednoznacznie określić, że zakresy przepływu informacji, zasady działania są adekwatne w sensie funkcjonalności. Charakterystyczne dla nich są raczej cechy ceremonialne i rytualne. Warto przytoczyć tutaj przykład np. zbierania danych. Te są często archiwizowane ze względu na pewne kategorie moralne pracowników, przyzwyczajenia lub też zewnętrzny przymus. Całość niekiedy nie ma w ogóle przesłanek racjonalnych, bo w ten sposób gromadzone informacje albo nie są w ogóle wykorzystywane, albo nie dotyczą niczego istotnego. Sfera symboliki leży u podstaw wielu światowych firm, co nie oznacza jednak, że jest świadectwem błędu. Jeśli elementy działań rytualnych spełniają swoją funkcję, a fragment zasobów czasowych przecież i tak jest przeznaczany na działanie symboliczne (nie kalkulacyjne) to należy je dobrze zrozumieć i w pewien sposób podsycać.

Rytuał jako wewnętrzne spoiwo komunikacyjne

Rytuał można określić jako swoisty system uczestnictwa w porządku, określonej rzeczywistości i komunikacji społecznej. Konieczny często dla ładu społecznego, impulsywny, ale porządkujący wiele spraw to także sposób wyrażania kontekstów, wartości, prawd i znaczeń. Rytuał wdraża ideały, przekonania do życia codziennego w sposób niekontrolowany. Jego wyraz i charakter bywa wskaźnikiem rozwoju osobistego, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Niekiedy niebezpieczny i wszechobecny to fragment życia, który zarządza ładem społecznym i stosunkami międzyludzkimi.

Uważasz, że to był dobry artykuł? A może coś jest niezrozumiałe?

Autor tego materiału czeka na Twój komentarz. Serio.

MACIE RACJĘ. NAPISZĘ KOMENTARZ
0

Barbara Zadrożna

Redaktor działów: Finanse i bankowość. Specjalizuje się w tematyce okołogospodarczej i politycznej.
Lawina -jak się zachować?

Barbara Zadrożna

Czym uszczelnić okna?

Barbara Zadrożna

Jak modelować ciekawość u dzieci?

Barbara Zadrożna

Jaki prezent na 18?

Barbara Zadrożna

Jaki termos kupić?

Barbara Zadrożna

Czekamy na Twój komentarz

0 komentarzy na temat “Rytuały stylu i współczesnego życia organizacyjnego”

Napisz komentarz ...

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *